Κυριακή 1 Ιουλίου 2012

Αδριανούπολη: "Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου..." (3)


   ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

   Το 1922, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάληψη της Αν. Θράκης, τα βιβλία της Κοινότητας της Αδριανουπόλεως παραδόθηκαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη των Αθηνών και τα υπόλοιπα κειμήλια παραδόθησαν στο Βυζαντι­νό Μουσείο, (όλα όμως φυλάχτηκαν σε χώρο των ισογείων της Ακαδημίας), με το παρακάτω  Πρωτόκολλο παραδόσεως των κειμηλίων : 
 Πρωτόκολλον παραδόσεως και παρα­λαβής
Ιερών Εκκλησιαστικών σκευών Κοινότητος Αδριανουπόλεως

      Εν Αθήναις σήμερον 29ην Νοεμβρίου 1922 και εν τω καταστήματι του Χριστιανικού και Βυζαντινού Μουσείου οι κάτωθι υπογεγραμμένοι αφ' ενός κ.κ. Κ. Ορφανός και Χριστό­φορος Πανταζίδης ως αντιπρόσωποι της Κοινότητος Λδριανουπόλεως, δυνάμει του από 25ης Οκτωβρίου 1922 πληρεξουσίου του Σεβ. Μητροπολίτου Αγίου Πολυκάρπου (Αδριανουπόλεως) υπό την ιδιότητά του ως Προέδρου της Κοινότητος, παρέδωκαν προς φύλαξιν εις τους κ.κ. Αδ. Αδαμαντίου, Διευθυντήν του Μουσείου, Νικόλαον Καλογερόπουλον, Υποδιευθυντήν και Θ. Βολίδην επιμελητήν των χειρογράφων της Εθνικής Βι­βλιοθήκης, διορισθέντας προς τούτο ως επιτροπή παραλαβής δυνάμει του υπ' αριθ. πρωτ. 45524 και από 16-11-1922 εγγρά­φου διαταγής του σεβ. Υπουργείου Εκκλησιαστικών, οίτινες παρέλαβαν τα κάτωθι εξήκοντα εννέα, (69) κιβώτια, άτινα σφραγισθέντα δια διπλής σφραγίδας υπό στοιχεία «Κ. Ο. και Χ. Π.» (εκ μέρους της επιτροπής Κοινότητος Αδριανουπόλεως) και «Β.ΧP.M.» (του Βυζαντινού Μουσείου) ετοποθετήθησαν εις το ΒΑ δωμάτιον των ισογείων της Ακαδημίας και ηριθμήθησαν ως εξής:

Κιβώτια
Περιγραφή
  1
φέρον διακριτικά την επιγραφήν                     «Eκ Ταξίαρχων»
2-11
φέροντα διακριτικά την επιγραφήν                  ««Μητ/πόλεως»
12Α, 12Β-16
φέροντα τα διακριτικά                          «Ζ.Π» (Ζωοδόχ. Πηγή)
17-19
φέροντα την επιγραφήν                         «Εκκλησία Αγ. Στεφάνου»
20-20
φέροντα την επιγραφήν                               «Αγ. Τριάδος»
27-31
φέροντα την επιγραφήν                       «Αγ.Γεώργιον»
32
φέρον την επιγραφήν                             «Σιναϊτικόν»
33-36          
φέροντα διακριτικά                     «Ι.Μ.Α.» (I. Μητρ. Αδρ/λεως)
37
                        άνευ διακριτικού σημείου
38-40          
φέροντα το διακριτικόν                  «Β.Κ.Ε.» (Βλ. Κεν. Εφορείας)
41
                        άνευ διακριτικού σημείου
42-44
φέροντα τα διακριτικά                             «Β.Κ.Ε.»
45
                             άνευ διακριτικών
46-47          
φέροντα το διακριτικόν                          «Β.Κ.Ε.»
48
                            άνευ διακριτικού
49-53          
φέροντα τα διακριτικά                           «Β.Κ.Ε.»
54               
                          άνευ διακριτικού
55-63          
φέροντα τα διακριτικά                           «Β.Κ.Ε.»
64-65          
φέροντα την επιγραφή                             «Εκκλησία Παναγίας»
66               
      άνευ διακριτ. μικρόν κιβωτ. ελαίου περιέχον κηρία
67-68
φέροντα την επιγραφήν                         «Εκκλησία Αγ. Τριάδος»
69
φέρον διακριτικά                             «Ζ.Π.» (Ζωοδόχος Πηγή)
Εφ' ω εγένετο το παρόν εις διπλούν υπογραφέν παρά πάντων των μελών των δύο επιτροπών, εξ ων εκάστη έλαβεν ανά εν αντίγραφον.
Έπονται αι υπογραφαί των μελών των επιτροπών και η σφραγίς του Βυζαντινού Μουσείου.
Αντίγραφον υπεβλήθη την 22αν Μαΐου 1924 εις Γεν. Διοίκησιν Θράκης, και εις το Υπουργείον Γεωργίας (Δ/νσιν Ανταλλαγής), τμήμα Γ. I. την 20ην Αυγούστου 1924.

Λίγους μήνες αργότερα ο μικρός χώρος του Βυζαντινού Μουσείου ανάγκασε τον Διευθυντή Γ. Σωτηρίου να ζητήσει με το Α.Π. 2/29-6-1923 έγγραφό του από την Μητρόπολη Αθηνών να ειδοποιήσει τους Ιεράρχες της Θράκης να παραλάβουν τα εκκλησιαστικά είδη που συγκεντρώθηκαν εκεί μετά την εκκένωση. Με Π.Δ./7 - 11 - 1924 συστήθηκε πενταμελής επιτροπή για την παραλαβή, μεταφορά και διαφύλαξη των κειμηλίων.
Το 1928 ιδρύθηκε το Ταμείον Ανταλλαξίμων και Κοινωφελών Περιουσιών. Το Ταμείο Ανταλλαξίμων με το ΑΠ.6620/29­9/1/1930 έγγραφό του κοινοποιούσε στο Βυζαντινό Μουσείο ό­τι αποφάσισε τα κειμήλια που έχουν αρχαιολογική, ιστορική και καλλιτεχνική αξία να διατηρηθούν προσωρινά στα Μουσεία (;) και την Εθνική Βιβλιοθήκη (;) και να εκτεθούν με τρόπο που να δηλώνεται η προέλευσή τους.
Το 1955 ξανά με το ΑΠ.13109/5-2-1955 (κι οριστικά;) όσα από τα κειμήλια είχαν αρχαιολογική και καλλιτεχνική αξία (;) παραδόθηκαν στο Βυζαντινό Μουσείο. (Τα υπόλοιπα ;) 

Τέλος  από 29/06/2009 έως 31/08/2009 τα σημαντικότερα κει­μήλια των προσφύγων, που υπήρχαν στο Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο Μπενάκη, το Κέντρο Μικρασιατι­κών Σπουδών και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, απετέλε­σαν το περιεχόμενο της ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥ­ΓΩΝ, όπου πολλά από τα εκθέματα ήταν της Αδριανούπολης.

Γ.Ρ